‘ De kop is oké,’ vindt Ilham: ‘ De wraak van de imitators, daar draait het om, maar dan gaat het volgens mij rammelen, maar ik heb het boek van Krastev niet gelezen. Volgens Caroline de Gruyter:  “ Aanvankelijk wilden de imitators dat zelf. Oost-Europese dissidenten zeiden altijd dat ze maar één ding wilden: weer ‘normaal’ worden, net als andere Europese landen. Maar nu, betoogde Krastev, komen de imitators in opstand. Niet tegen het kapitalisme, maar tegen het imiteren. En tegen het feit dat ze constant door hun eigen model gemonitord worden. Ze ontdekken dat je toch nooit meer wordt dan een inferieure kopie van een superieur model.”
Hier zit volgens mij de redeneer/denkfout van Ivan Krastev, want waar de imitators van balen, is dat degenen die zij imiteren, verloederd blijken, door en door corrupt. Dat is de poets die hen, de imitators, wordt gebakken, alleen doet geen van de partijen dat met opzet of bewust. De geïmiteerden produceren trijf, prullaria en nep, waarvan zij zelf niet (willen of kunnen) inzien dat het bagger is. De imitators willen blijven imiteren, maar dan imiteren ze zichzelf het moeras in, want zij apen producenten van rommel en rotzooi na. Dus nemen ze wraak, door die trijf naar de geïmiteerden terug te gooien. Ze zouden natuurlijk het beste kunnen kappen, stoppen, met imiteren en origeel gaan opereren. Maak zelf wat moois en bekokstoof zelf iets vrolijks zou ik zeggen. Dan hoef je niemand meer na te apen, te kopiëren of imiteren.’
‘ I see,’ zegt Zohra, ‘en omdat de imitators doorkrijgen dat ze troep, nep, naäpen, worden ze boos op de modellen die zij imiteerden, want die verloederen, deterioreren. De imitators “stelen” of “lenen” bagger, trijf, terwijl ze tot nu toe in de waan konden verkeren dat ze goed spul imiteerden. Indien dát een bewuste strategie van de geïmiteerden zou zijn, dan zou het best briljant genoemd kunnen worden: houd de Russen en Chinezen een brak model voor – door te doen alsof jij dat voor het ideale houdt – en zorg er middels marketing en propaganda voor dat ze dat naäpen, totdat ze eraan kapot gaan. Ja, niet gek bedacht. Helemaal niet gek bedacht. Maarre, waarom zou je elkaar eigenlijk naar het leven moeten willen staan? Dat op zich vind ik al bizar.’
‘De komische tragiek bij dit alles is dat wij, de geïmiteerden, óók dat brakke spul gebruiken en de meuk consumeren die wij voortbrengen,’ zegt Ilham, ‘dus gaan beide partijen – de niet-kapitalisten/imitators en de kapitalisten/geïmiteerden – aan hetzelfde gif ten onder.’
‘ Vreemd, als dit tenminste waar is, om te lezen: “Oost-Europese dissidenten zeiden altijd dat ze maar één ding wilden: weer ‘normaal’ worden, net als andere Europese landen.”  Veel inwoners van West-Europese landen vinden intussen de gang van zaken in hun landen al lang niet meer normaal. Daarnaast: als je ons wilt imiteren dan moet je ook onze narrigheid en teleurstelling imiteren, dus onze duistere emoties en wrange gemoedstoestenden, want anders imiteer je niet. Althans niet echt. Imiteren, betekent alles kopiëren. Met inbegrip van de eindeloze stroom immigerende exoten, maar precies dát imiteren ze in Oost-Europa dan weer niet. Daar kijken velen hier dan weer met afgunst naar: “Zij daar blijven tenminste normaal. Moet je hier eens door Amsterdam, Utrecht, Den Haag of Rotterdam lopen. Da’s echt niet normaal meer.” ‘
‘De imitators hebben volgens mij toch een voordeel, ‘ denkt Zohra, ‘omdat zij blijkbaar nog een herinnering hebben aan de “normale” tijden. Denk aan de film Good Bye, Lenin! Zij zouden nog op de rem kunnen trappen vóórdat zij net zo verloederd en verlopen zijn als wij hier momenteel (zijn, of dreigen te worden).’
Ilham: ‘Ja, zij houden ons een spiegel voor – of wij hen, het is maar net hoe je het bekijkt – en beide partijen kunnen er hun voordeel mee doen. De parodie van Putin, zoals mw de Gruyter schrijft, is niet anders dan de karikatuur die wij van onszelf hebben gemaakt en nog steeds maken – denk aan de huidige stikstof-misère, of denk aan de EU en de NAVO. Ook die instituties werden geïmiteerd, gespiegeld. Putin houdt ons dus gewoon de spiegel voor en wij lusten niet wat wij in die spiegel zien. Wat gaan we doen? We willen die spiegel veranderen. Dat is typisch ons. Hoeveel regime changes heeft Amerika intussen op zijn geweten? Heeft dat erg geholpen?’
‘Ik vermoed dat Krastev & Holmes De donkere kamer van Damocles (W.F.Hermans) hebben gelezen,’ zegt Zohra grinnikend. ‘ Dat draait om de vraag of Osewoudt genoeg op Dorbeck lijkt, of hij Dorbeck goed imiteert, en op welke momenten Osewoudt dat doet. Dorbeck mag en moet zelfs Duitsers om hals brengen, want hij is immers militair in oorlogstijd (hoewel, niet helemaal oorlogstijd, een tussenfase, het verhaal speelt in een liminale fase) terwijl Osewoudt een burger is. Wanneer imiteert sigarenhandelaar Osewoudt de luitenant Dorbeck en op welke momenten vallen de personages samen? Osewoudt roept stervende: Dorbeck waar ben je?!’
‘ Mooi,’ zegt Ilham waarderend, ‘ze moeten Hermans haast hebben gelezen, want waarom zouden ze anders die titel hebben gekozen: Light That Failed.  Het Hermans verhaal draait immers ook om licht en belichting van foto’s, om positief en negatief. Osewoudt zou hebben kunnen bewijzen dat Dorbeck bestond, wanneer het onontwikkelde fotorolletje waarop Dorbeck volgens Osewoudt is te zien, niet aan daglicht blootgesteld zou zijn geweest. Neen, we moeten niet te veel achter de theorie van Krastev zoeken, maar gewoon onze literatuur lezen.’
‘Trump moet Dorian Gray van Wilde maar eens goed lezen,’ vindt Zohra, ‘ als hij tenminste nog snapt, of wil snappen, dat een schilderij (een bevroren spiegelbeeld) rare dingen kan bewerkstelligen, waar je desniettemin je voordeel mee kunt doen.’
‘Eigenlijk hilarisch om te bedenken dat imitators in razernij vervallen, wanneer ze doorkrijgen dat degene die ze imiteren bagger maakt,’ zegt Ilham. ‘ Want dan moeten ze zelf aan de slag, dus willen ze wraak nemen: De wraak van de imitators. Stakkers. Ze beseffen nog niet dat het profijtelijk voor hen is dat ze nog in staat zijn om door te hebben dat het bagger is wat wij voortbrengen. Zij zijn beter af dan wij. “Wij,” hunnie daar onder die Haagse kaasstolp en de pipo’s, bimbo’s en jojo’s in Brussel en Berlijn, verkeren nog steeds in de waan dat ze superieure dingen in de markt zetten. Terwijl we onze habitat, onze biotoop, in razendsnel tempo versjteren. We bevuilen ons eigen nest! Tragisch en komisch tegelijk.’
Zohra: ‘Ken uw klassieken. Dat is nog de beste remedie en voorzorg tegen totale verloedering.’
‘En het hoeft niet veel te kosten,’ zegt Ilham. ‘Boeken van Fareed Zakaria en Yasha Mounk zag ik zelfs al in de ramsj liggen en W.F.Hermans hebben we vanzelfsprekend allemaal in de boekenkast staan.’
 

♦

Martin Bosma: ”De elites van Nederland zijn zo politiek correct als de hel” ★ 27-09-2017

Martin Bosma & Thierry Baudet vragen opheldering bij het referendum debat ★ 27-09-2017

Dave Granlund cartoons