DDD: ‘ Vindt u dat niet dom, van dat mapje van Kajsa Ollongren? ‘
Ze hadden met z’n drieën al een tijdje zitten babbelen over wat zij “de blunder van minister Ollongren” noemden. Ze droegen mondkapjes, maar waren goed te verstaan, omdat ze glashelder articuleerden. Nu wendde de oudste zich tot mij.
Mij, ietwat verrast: ‘ Nou, eh, tja …. eh…‘
DDD: ‘ Dat is toch dom, om zo met een doorzichtig mapje naar buiten te lopen? “Omtzigt functie elders,” stond er in koeienletters op. Of vindt u van niet? U aarzelt. U weet waar we het over hebben?’
Mij, nog steeds ietwat verbaasd: ‘ Ja, jazeker, eh ….. laat ik u een wedervraag stellen als ik mag: wat is er met meneer Omtzigt gebeurd ná het streaken van mw. Ollongren en haar mapje?’
Ze spert haar ogen wijd open en de twee anderen buigen zich naar voren.
DDD: ‘ Streaken? Wie? Kajsa Ollongren? Die had toch alleen een doorzichtig mapje onder de arm?’
Mij: ‘ Dat was wat we allemaal konden zien, ja. Nou, wat is er met Pieter Omtzigt gebeurd?’
DDD: ‘ Die is uit het CDA gestapt en zit nu als eenpitter in de Tweede Kamer.’
Mij: ‘Voilá’
Stilte. Ik word door drie paar nieuwsgierige ogen bekeken.
DDD: ‘ Okay, maar dat is toch geen functie elders?’
Mij: ‘O neen? Hoe noemt u het dan?’
DDD: ‘ Nou ja, Omtzigt is toch in de Kamer gebleven? Dus het heeft niet gewerkt. Of vindt u van wel?’
Mij: ‘ Ik kijk naar het gevolg, de consequentie, van het streaken van K.O.. Ik kan niet in de hoofden en harten van de betrokkenen kijken, maar ik vind het een staaltje van naakte politiek. Het gevolg van de move is dat Pieter Omtzigt uit het CDA is gestapt, wel moest stappen, want dat was hem onmiskenbaar duidelijk gemaakt. Althans, zo duid ik deze move waarin mw. Ollongren een centrale rol vervulde.’
DDD: ‘Dus volgens u was het opzet?’
Mij: ‘ Dat weet ik natuurlijk niet, ik kijk enkel naar het resultaat. Mw. Ollongren loopt met een doorzichtige map met een papier waarop duidelijk staat ”Omtzigt functie elders” langs een fotograaf, en een tijdje later stapt Pieter Omtzigt uit het CDA. Zo werkt dat volgens de code.’
DDD: ‘ Dat was gewoon suffigheid.’
Mij: ‘ Dat zou ook kunnen. Zeker.’
DDD: ‘ Maar dat gelooft u niet?’
Mij: ‘ Eerlijk gezegd: neen, dat geloof ik niet.’
DDD: ‘ Bent u een complotdenker?’
Mij: ‘Dat hangt ervan af wat u onder complotdenken verstaat. Ik voeg meestal fragmentjes, informatie, en stukjes nieuws bij elkaar voor een verhaal dat mij bevredigt. Dat houdt mede in dat het niet al te zeer van de dagelijkse werkelijkheid moet afwijken, en dat het in een levende context past. Gewoon, een beetje spannender dan wat de MSM ons routinematig voorschotelen. Zoals dit, wat nu gebeurt bijvoorbeeld. U spreekt mij aan en dat vind ik aangenaam verrassend. Daarom reis ik graag met het OV. Als ik het kan betalen tenminste, want het is altijd een rib uit m’n lijf. Het pseudo-geprivatiseerde OV – door de Farizeeërs van de PvdA onder Wim Kok nog wel! – zoals de trein en spoorwegen, dat is op zich alleen al een bizar misbaksel, een freak.
Een monopolist als de spoorwegen, kun je niet privatiseren in de verwachting dat de markt prijsverlagend en efficiencyverhogend werkt. Er liggen rails waar al de treinen op móeten rijden. Het gevolg: veel overhead-kosten en zogenaamde managers, die er slapende rijk van worden. Dit is zo’n typisch wrochtsel van gepocheerde prietpraat en dubbelgefrituurde lucht. Per saldo komt het neer op ordinaire Staatscorruptie. Hoeveel mooie woorden je er ook omheen drapeert. Als je dit allemaal bedenkt, is reizen met het OV inderdaad een event.’
DDD: ‘ Dat u graag met het OV reist is mooi. Wij reizen met een gratis OV-kaart, vanwege ons werk. Waarom bevredigt uw verhaal over de map u?’
Mij: ‘ Omdat ik mij goed kan voorstellen dat het CDA en de VVD, maar ook D66 Pieter Omtzigt dolgraag kwijt wilden, want de man liet zich niet “sensibiliseren,” dat wil zeggen dat hij zich niet liet ompraten, omkopen, lubben of chanteren door de Bovenbazen van de respectieve partijen. Hem ontslaan of wegsturen konden ze niet. Dus moest het op een andere manier en wel zo dat Omtzigt wel weg móest. Alleen het resultaat telde: Omtzigt moest weg. Welnu, dit heeft volgens mij gewerkt, en daar gaat het om.
De media konden haast niet anders berichten dan dat ze hebben gedaan, vanuit het frame dat ze hebben gebruikt: het ging per ongeluk, het kan gebeuren. Jawel, gekke Henkie, twee keer achter elkaar op rij. Zowel bij Ollongren als bij Segers: een slordigheidje. Dat de media er deze draai aan zouden geven, was te voorzien, want zo zijn onze conventies, dat is de code en de eigenaren van de media, kijken mee. Bovendien scharrelen er natuurlijk niet voor niets zo’n 800 (achthonderd) Rijksvoorlichters en – communicatie-experten in en om de Haagse Kaasstolp rond. Vermenigvuldig dat getal, heel bescheiden, met de factor drie, voor hun persoonlijke netwerken, dan kom je op zo’n 2400 lobbyisten in dienst van het kabinet in het bijzonder. Al die types zoeken bezigheden om hun bestaan te legitimeren. Dus gaan ze leuke en slimme dingen verzinnen, zoals dat streaken met een doorzichtig mapje door Ollongren en het vergeten van een map in de trein door Segers.
In mijn verhaal steken ze dan ook vanonder die beslagen Haagse Kaasstolp de middenvinger naar ons op. Nota bene: ik lees van alles door elkaar, dus ik schrik niet van shockerende plots en gewaagde verhaallijnen.’
DDD: ‘Wilt u misschien ook beweren dat de fotograaf er met voorbedachte rade stond?’
Mij: ‘Vindt u dat aannemelijk, of niet?’
DDD: ‘Nou, ik zou het wel erg vergaand vinden.’
Mij: ‘ Dat kan u moreel vinden, natuurlijk, maar vindt u het verhaaltechnisch aannemelijk? Gezien de politieke actoren in Den Haag en de maatschappelijke sfeer, breder getrokken: onze sociaal-politieke cultuur van nu. Past het er in? Mag u deze mogelijkheid van uzelf in uw beschouwingen en overwegingen betrekken? Misschien vannacht, in het donker, diep onder de dekens? Waar niemand u kan zien blozen en op uw nagels bijten? Waarschijnlijk lezen u en ik heel andere boeken, dus dan kan heel goed dat wat u vindt compleet anders uitvalt dan wat ik vind. Boven de dekens, bedoel ik dan. Uiteraard, want heuse lezers steken bijna nooit onder een zelfde deken.
Kijk, ik houd van boeken met een robuust plot, liefst een meerduidig plot, waarin dingen worden verteld die wel of niet kunnen. De lezer kan dat zelf bepalen.’
DDD: ‘Zoals?’
Mij: ‘ Bijvoorbeeld The turn of the Screw, van James, of Billy Budd van Melville. Heeft de goevernante in The turn of the screw het wel of niet gedaan? Was ze toerekeningsvatbaar. Bestaan geesten en spoken? Dat mag de lezer zelf belissen. Net als in Billy Budd. Is het voor mij geloofwaardig dat iemand als Budd de bootsman Claggart doodsteekt? Was kapitein Vere verliefd op Budd? Hadden Vere en Claggart een relatie? Wat durft de lezer zelf te denken? Hoever durft de lezer te gaan met haar interpretaties? Welke “aanwijzingen” denkt de lezer van de auteur te krijgen?’
DDD :’ Wilt u de titels opschrijven? ‘
Zij geeft me een notitieboekje dat ik aanneem.
Mij: ‘Billy Budd is trouwens in het Nederlands vertaald, van James weet ik het niet.’
Een van de twee vriendinnen weet het wel: ‘Ja, onder de titel De onschuldigen.’
Mij: ‘ Kijk aan. Zou de vertaler een mening hebben over wie schuldig is en wie niet? Kinderen zijn lang niet altijd onschuldig weet u. Schokt die zienswijze u?’
DDD: ‘ En wat vindt u van het vergeten mapje in de trein, van meneer Segers?’
Mij: ‘ Met alle respect en excuses bij voorbaat, want ik bedoel het absoluut niet spottend of denigrerend, maar ik denk dat meneer Segers hard aan het lezen van andere boeken toe is. Dat denk ik persoonlijk hoor, en dan is het nog politiek gedacht ook. Ik vertrouw er op dat u dit niet verder vertelt.’
DDD: ‘ Is de Bijbel soms niet spannend genoeg?’
Mij: ‘ Hebt u het Oude Testament of het Nieuwe in gedachten, en de apocriefe boeken, wat vindt u daar van? En wat vindt u van Sigrid Kaag op de tafel? Salomé dansend voor koning Herodes? Alleen danst deze Salomé niet om het hoofd van Johannes maar om dat van Peter. Zou meneer Segers dat kunnen bedenken? Of gaat u dat te ver? Het is allemaal maar verzonnen hoor. Vindt u dat personen die zulke “slordigheden”’ – ja, ik maak luchtaanhalingstekens – begaan als welke mw. Ollongren en meneer Segers begingen, vindt u die geschikt om de functies en posities te bekleden die zij bekleden?’
Ze barsten alle drie in hevig giechelen uit. Bij twee gaat het over in de slappe lach. Sigrid als Salomé? Het is een van huis uit katholiek meisje! De trein stopt en ze buitelen elkaar verdringend al lachend het trapje af. Op het perron zwaaien ze met het papiertje waarop ik de titels heb geschreven naar mij, ten afscheid.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data80405418-9afe97.jpg){kind=link}
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/12/data80105716-cd624a.jpg){kind=link}
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/12/data80065496-996f38.jpg){kind=link}
