‘ De meeste oorlogen zijn gewelddadig, maar de ene oorlog kan dus gewelddadiger zijn dan de andere. Met welke andere oorlogen zou de Nederlandse koloniale oorlog zijn vergeleken, om tot zo’n zin te geraken dat het Nederlandse optreden in Indonesië buitengewoon gewelddadig was? Buitengewoon. ‘
– ‘ Misschien zouden de Nederlandse troepen napalm en agent orange hebben gebruikt (zoals de Amerikanen in Vietnam), indien die middelen toen voorhanden geweest waren? Indien je die mogelijkheid in je afwegingen betrekt, dan zou het Nederlandse optreden in Indonesië in ieder geval net zo gewelddadig hebben kunnen zijn geweest als het Amerikaanse optreden in Vietnam? Ja, ik probeer maar wat.’
‘ Nou ja, hoe het zij, het is het voor situaties als deze handig om een snuiter als Mark Rutte op die plek te hebben waar hij zit, want die vogel kan liegen alsof het gedrukt staat. Met een uitgestreken stalen smoel en floep! uit de losse pols. Een Rutte draait zijn hand niet om voor diepgevoelde-wat-dan-ook.’
– ‘ Macht-en-tegenmacht, of excuses voor stelselmatig-extreem-geweld door ons allemaal begaan, die marktkramer verkoopt alles. Rutte is weliswaar een professionele leugenaar, maar we kunnen pas zien hoe professioneel en effectief de snuiter heeft gelogen met zijn diepe-en-welgemeende-excuses-namens-het-hele-Nederlandse-volk, wanneer we de schadevergoeding – het prijskaartje dat aan het buitensporige Nederlandse geweld hangt – weten. Uit Belastinggelden te betalen s.v.p.. Comme d’habitude.’
‘Ik vind die ondertitel bij het boek van Pien van der Hoeven (“Hoe het kapitalisme tot oorlog drijft”) eerlijk gezegd intrigerender dan al het geweld dat ons wordt voorgespiegeld en beloofd. In de korte recensies die ik heb gelezen, staat daar niets over, behalve een zinnetje van Ko Colijn (ex-Clingedaal) die Maarten van Rossem aanhaalt: >> ‘ historicus Pien van der Hoeven stoft de oerthese van het militair-industriële complex af en vult die aan met de rol van de pers. Een vaardig en vlot geschreven bijdrage aan een fenomeen dat zich zelfs tot pervers entertainment heeft ontwikkeld.’ <<
De Nederlandse nomenklatoera had grote financiële belangen in de Oost. Denk alleen maar aan een meneer Hendrikus Colijn (toen van de ARP): “ Colijn sloot in 1914 een tienjarig miljoenencontract met de Bataafse Petroleum Maatschappij. Zodoende was hij niet beschikbaar toen koningin Wilhelmina hem in 1918 aan het hoofd wilde van een nieuwe confessionele regering.” ‘
‘ Tja, Hendrik Colijn zou een uitmuntend houtvester zijn geweest, zo vertelde mijn overgrootmoeder volgens de familie-overleveringen, want bij het eerste schot van de vijand (in Aceh) wist vaandrig Colijn altoos feilloos de dikste boom te vinden. Colijn was de adjudant van mijn overgrootvader, meen ik. Mijn overgrootmoeder kon nog goed met de klewang overweg, vertelde mijn grootmoeder. En met de rencong. Het is een apocrief verhaal, natuurlijk, en het is een natuurlijke reactie. Denk ik. Dat met die boom bedoel ik.’
– ‘ Heel natuurlijk en menselijk. John Fallstaff munt een tegeltjeswijsheid, als hij in Henry iv debiteert: “ The better part of valor is discretion.” Die spreuk heeft iedere soldaat boven haar bed hangen. Het hoort bij de PSU.
Waar ik ook nog niets over heb gehoord of gelezen in verband met die gewelddadige Nederlandse koloniale oorlog in Nederlands-Indië, dat is de rol van de islam daar bij. Zeker in Aceh, maar later ook meer verspreid in de Archipel. Antropoloog Clifford Geertz merkte heel spits op dat voor de inlanders (Indonesiërs bestonden nog niet) niet veel vluchtwegen openstonden, totdat ze de islam ontdekten. Daar kon de kolonisator ze niet achtervolgen.’
‘Behalve een fanaticus al Snouck Hurgronje dan.’
– ‘ Snouck, ja die gup vertoonde grensoverschrijdend gedrag avant la lettre. Leuk, Aboeprijadi Santoso, weet je nog? Tossie, die ging van Leiden naar Amsterdam omwille van Wertheim (zie bijvoorbeeld Snouck Hurgronje and the Acheh War by W. F. Wertheim).
Zeg, die meneer Hendrik Colijn was een soort “Peace for our time”pipo geloof ik. Op 11 maart 1936 hield hij een “befaamde radiorede” waarin hij de bevolking opriep om rustig op een oor te gaan. Colijn: >> Ik verzoek den luisteraars dan ook om wanneer ze straks hunne legersteden opzoeken, even rustig te gaan slapen als ze dat ook andere nachten doen. Er is voorshands nog geen enkele reden om werkelijk ongerust te zijn. En daarmee, geachte luisteraars, laat ik u over aan de verpozing die de radio u pleegt te bieden. Goedenavond. << ‘
‘ Verhip ja, en twee jaar later kopieerde Neville Chamberlain die toespraak! Die had van Adolf-met-de-snor zwart op wit de verzekering gekregen dat Duitsland niets engs of ernstigs van plan was. Gelukkig toch maar dat we altijd van die snuggere staatslieden hebben. Met veel geopolitiek Fingerspitzengefühl en een ver-vooruitziende blik.’
– ‘ Ook nu. Of niet soms? De actualiteit informeert ons dat Nederland (dus ook wij) via mw. Kajsa Ollongren (van D66) militaire spullen aan de Oekraïne gaat leveren. Weliswaar een symbolische kavel militaire meuk als ik het zo lees, maar toch. Nederland kiest partij vóór de Democratie! en laat Vladimir een poepie ruiken.’
‘ Laten we hopen dat “ze” daar tevoren toestemming van Putin voor hebben gevraagd, want anders kan het wel eens heel vervelend voor ons worden. Zeker als mw. Ollongren erbij is betrokken. Die moet straks niet weer transparant gaan lopen streaken, met zo’n onzalig mapje: Vladimir Putin, functie elders. Brrrrrrr ……….’
– ‘ Als achtervang hebben “wij” (Nederland dus) gelukkig het geheime wapen dat Mark Rutte heet. Mocht de boel uit de hand lopen, dan houdt Rutte gewoon glashard tegenover Putin vol dat hij, Mark Rutte, absoluut geen actieve herinnering heeft aan wat er allemaal zou zijn bekokstoofd en bedisseld met die militaire spullen door D66. Intussen is Rutte’s fameuze geheugen befaamd en vermaard, tot zelfs bij de kozakken in Siberië.’
‘ Godlof. We kunnen dus rustig gaan slapen.’
Laatste dag der Hollanders op Java, de-, een vloekzang door Sentot
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data75965384-cb7f24.jpg){kind=link}
