‘ Ik zag het er niet in. Dat geef ik eerlijk toe. Ik kon nog net de contour van Ruttes hoofd-en- face in de vorm van Oppenheimers tekening zien, maar verder was ik blanco. Ik legde ook geen relatie tussen de cartoon en de tekst.’

• ‘ Terwijl die toch zo voor de hand ligt. Na tien minuten prakkizeren, moet je ‘m hebben. Meeus schrijft dat de meute er op uit was het imago van Rutte “te verkreukelen” en iets verderop schrijft hij dat vooral het CDA Rutte een “slagaderlijke bloeding” wilde bezorgen. In die toon is ongeveer het hele stuk gezet.’

‘ Getoon-zet bedoel je. Getoonzet in C-dur, waarbij de C staat voor collaboratie (CDA en CU collaboreren met de VVD-neoliberalen). Niet meer dan logisch dat juist het CDA Rutte de hals probeert af te snijden, een dolk in de rug steekt, want zo werkt dat.
Ja, ja, ik ben overtuigd. De Haagse kaasstolpers zijn op jacht, zo vlak voor de verkiezingen, ze snuiven naar bloedgeur, en Oppenheimer tekent volhgens mij  Ruttes hoofd als schietschijf. Dat kan hij niet openlijk doen, want dat zou te provocerend en te link zijn, omdat je er malloten mee op een idee zou kunnen brengen. Daarnaast zou men je “demonisering” van een politicus kunnen aanwrijven. Denk aan het hoofd van Pim Fortuyn dat op 6 mei 2002 als schietschijf gebruikt werd door Volkert van der Graaf. Volgens velen was Fortuyn gedemoniseerd.’

• ‘ Fortuyn zou premier zijn geworden. Daar was hijzelf van overtuigd en velen met hem. Dus Van der Graaf had even moeten wachten. Maar misschien had hij een premier niet durven doodschieten, dus wilde hij beletten dat het zo ver zou komen. Dit is natuurlijk allemaal speculatie, maar nog niet eens de wildste.’

‘Van der Graaf kreeg achttien jaar cel en zou dan emigreren. Hij werd vervroegd ontslagen, is niet geëmigreerd en geniet een Staatspensioen. Er waren aanzetten voor een roman over dit onderwerp waarbij de moorden op John en Robert Kennedy als inspiratie dienden. Zo hoorde ik tenminste jaren geleden. De executeur (gemodelleerd naar Volkert van der Graaf ) zou zijn gehersenspoeld en geherprogrammeerd en Fortuyn zorgde met zijn persoonlijkheid en optreden, zelf voor de triggerfunctie. Veganisten zouden toch al ge- wired zijn. Centraal stond de vraag wie de gebroeders Kennedy vermoordde of liet vermoorden. De daders zijn allemaal zelf om zeep gebracht, zodat niemand een eventuele andere toedracht dan de officiële die van Staatwege werd verstrekt, met genoeg geloofwaardigheid kan presenteren.’

• ‘ De vraag is of iemand dat zou hebben aangedurfd, of alsnog zou durven.’

‘Goed. Dat is Amerika en wij wonen in Nederland. De schietschijf vind ik moeilijk genoeg, maar de associatieve combinatie met de doorgezaagde boom was voor mij echt te hoog gegrepen. Als je het eenmaal weet, zeg je: natúúúrlijk. Rutte is tien jaar koning en wat Oppenheimer tekent zijn tien jaarringen van een boomstam. Weliswaar in omgekeerde volgorde, want bij een boom begint de eerste jaarring in het hart.’

• ‘ Dat vind ik zo knap aan de tekening, want het is geen doorsnee van een boomstam en toch ook weer wel. Je kunt er ook van alles op betrekken wat met Ruttes premierschap te maken zou kunnen hebben. De Gestalt Switch tussen schietschijf en doorgezaagde boomstam vind ik nog steeds moeilijk. Ik kan ze niet tegelijkertijd in de tekening zien, maar dat is precies de clou van een Gestalt Switch.’

‘ Volgens Meeus wordt er op Rutte geschoten en wordt de pief doorgezaagd. Dat is congruent met de tekening van Oppenheimer, en andersom. Curieus hoor, cartoonisten.’

• ‘ Vooral de goede – of beter gezegd: die cartoonisten die je persoonlijk goed denkt te kunnen duiden. Oppenheimer heeft wat dubbele bodems en meervoudige gelaagdheid in betekenis, wel een opmerkelijk gave, vind ik. Op deze duidingen van schietschijf en boomstam is trouwens niemand van de jongelui gekomen. Op de andere Oppenheimer-cartoon, die ik ijzersterk vind, zijn ze nog aan het studeren.’

‘ Wie weet, komen ze nog met andere duidingen voor deze. Het schijnt dat veel cartoons helemaal niet worden begrepen door de lezers. Dat vind ik doodzonde. Toch opmerkelijk hoor die affaire Fortuyn – Van der Graaf. Ik moet er weer aan denken vanwege deze cartoon. Zou dat boek definitief gesloten zijn?’
 

♠

 
<< A large portrait of Benito Mussolini is taken out of the former fascist political headquarters in Anzio and used as target practice by passing Allied soldiers. February 7th, 1944. >>